Fikus czy figowiec?

Z

arówno nazwa figowiec jak i fikus są poprawne, ale to synonimy. Obie nazwy są równie często wykorzystywane zarówno przez producentów jak i przez naukowców. Figowce należą do rodziny morwowatych (Moracea). Rodzaj Ficus obejmuje ponad 1000 gatunków - w większości roślin drzewiastych, a także krzewów i pnączy. W warunkach naturalnych rosną na obszarach tropikalnych i subtropikalnych od południa Azji po północną Australię i Wyspy Salomona. Ficus benjamina jest oficjalnym drzewem miasta Bangkok w Tajlandii. To olbrzymie, długowieczne i wytrzymałe drzewa, które mogą osiągać nawet 30 m wysokości.

Niektóre z nich takie jak Ficus lyrata, czy Ficus benghalensis w naturze rozpoczynają życie w koronach drzew jako epifit. Gdy osiągają wystarczająco duże rozmiary, wypuszczają korzenie sięgające ziemi i duszą gospodarza.

Figowce są również uprawiane jako rośliny użytkowe. Figowiec pospolity (Ficus carica) pochodzi z Bliskiego Wschodu, obecnie szeroko uprawiany na obszarach o klimacie śródziemnomorskim. Jest to jedno z najstarszych drzew owocowych uprawianych przez człowieka. Owocem jest figa. W uprawie doniczkowej uprawianych jest kilkanaście gatunków fikusów (figowców). Można je podzielić na 3 grupy: fikusy o małych liściach, fikusy o dużych liściach oraz fikusy pnące i płożące.

fot.unsplash.com


Wymagania i  uprawa figowców

Figowce różnią się od siebie wyglądem, wielkością liści i pokrojem. Pomimo tych różnic mają bardzo podobne wymagania. Fikusy nie lubią stanowisk w pełnym słońcu, dlatego najlepiej rosną w średnio nasłonecznionych miejscach i w rozproszonym świetle. Odmiany o pstrych liściach wymagają więcej światła. Optymalna temperatura to 18-24 C, nie lubią spadków poniżej 15 C. Fikusy lubią wysoką wilgotność powietrza , należy więc zraszać liście miekką wodą minimum raz w tygodniu. Takie zabiegi oczyszczają drobne liście z kurzu, większe natomiast należy przecierać mokrą gąbką.

Podlewanie i nawożenie

Fikusy należy podlewać obficie, ale rzadko. Dopiero wtedy kiedy przeschnie górna warstwa podłoża. Bryła korzeniowa nie powinna wysychać. Pamiętajmy jednak, iż woda nie może stać w doniczce, gdyż może to spowodować szybkie zrzucanie liści i gnicie korzeni. W okresie intensywnego wzrostu rośliny należy nawozić co dwa tygodnie nawozem do roślin zielonych. W zimę rośliny nie wymagają nawożenia i obfitego podlewania.

fot. unsplash.com

Przesadzanie

Młode fikusy należy przesadzać co roku na wiosnę. Fikusy dobrze czują się w nieco za małej doniczce. Jeśli roślina przestaje rosnąć lub doniczka staje się za ciasna, a korzenie wystają przez otwory w dnie, to należy ją przesadzić. Przygotowujemy ziemię żyzną, przepuszczalną zawierającą dużo próchnicy i substancji pokarmowych. Najlepsza jest mieszanka ziemi kompostowej z dodatkiem torfu i gruboziarnistego piasku.W doniczce powinna być ułożona warstwa drenażowa zapobiegająca powstawaniu zastoju wody.

fot. unsplash.com

Fikusowe dolegliwości

  • Czerwonobrunatne i brązowe plamy na liściach to znak, że roślinę zaatakowała antraknoza, czyli choroba grzybowa. Pierwszym objawem są okrągłe, owalne plamy w kolorze brązowym lub brunatnym. Z biegiem czasu rozszerzają się na całą blaszkę i wówczas opadają.
  • Zasychanie liści może być spowodowane niską wilgotnością powietrza. W pomieszczeniu rośliny najlepiej czują się gdy wynosi co najmniej 50 %.
  • Liście przebarwiają się na żółto, zniekształca się blaszka liściowa, a następnie opadają. Mamy winowajcę - to wirus mozaiki. Odpowiedzialny za rozwój tej choroby jest stres wywołany zbyt obfitym podlewaniem i zbyt dużą wilgotnością powietrza. 
  • Niedobór potasu objawia się zwijaniem krawędzi liści, a następnie ich opadaniem. Zrównoważony nawóz wieloskładnikowy dla tej rośliny doniczkowej musi zawierać potas, fosfor i wapń w stosunku 1:2:3. W okresie wzrostu należy zasilać go raz w tygodniu i zmieniać nawóz od czasu do czasu.
  • Brązowienie liści może być wywołane nadmiernym nasłonecznieniem, albo niedoborem potasu i magnezu. Również niewłaściwe zastosowanie fungicydu lub insektycydu może spowodować brązowienie liści i ich opadanie
fot. unsplash.com

Wybrane gatunki fikusów.

 
Fikus Sprężysty- Ficus Elastica

Fikus rośnie szybko, a najlepiej czuje się w towarzystwie innych wysokich roślin, także palmy czy monstery, razem z którymi będzie utrzymywać właściwą wilgotność pomieszczenia. Jeśli chcemy zwolnić roczny przyrost rośliny należy skrócić korzenie o ⅓ przy przesadzaniu albo odciąć stożek wzrostu.  Należy uważać na klejący mleczny sok, który wypływa z pędu. Trzeba go zmyć ze skóry od razu, ponieważ może spowodować podrażnienia. Figowiec lubi jasne miejsca o rozproszonym świetle (ostre słońce mogłoby poparzyć liście). W cieplejszych miesiącach należy często zraszać go chłodną wodą, a na wiosnę przyciąć, by utrzymać zwarty pokrój. Unikamy przeciągów i dużych wahań temperatury, bo roślina może zrzucić liście. Ustawiamy roślinę tak, aby zwierzęta nie podgryzały figowca, ponieważ będą mieć sensacje żołądkowe.

fot. unsplash.com

Figowiec Dębolistny- Ficus Layrata

Nie lubi chłodu, przeciągów i klimatyzacji. Wymaga jasnego stanowiska, ale bez ostrego nasłonecznienia - inaczej liście w słonecznym miejscu będą płowieć. Należy go podlewać, gdy wierzchnia warstwa gleby przeschnie. Lubi także częste zraszanie.  Nawozimy tylko w okresie wzrostu, a zimą wcale. Figowiec w warunkach domowych może osiągnąć 3m wysokości. Przycinając korzenie przy przesadzeniu opóźnimy tak szybki wzrost. Możemy także przyciać pęd szczytowy, co spowoduje, że roślina zacznie wypuszczać boczne pędy. Cięcie wykonujemy wczesną wiosną. Należy pamiętać iż jest niebezpieczny dla kotów, psów  i ewentualnie koni. Nie mogą go podgryzać, bo liście zawierają substancje toksyczne, które u zwierząt mogą powodować biegunkę i wymioty.

fot. unsplash.com

Figowiec Benjamina- Ficus Benjamina

Fikus jest najbardziej znaną i popularną domową rośliną doniczkową. Osiąga ok. 2 m wysokości, ale jeśli spełnimy warunki może osiągnąć nawet 5 m. Posiada zwisający pokrój oraz małe, skórzaste i błyszczące liście gęsto osadzone na gałązkach. Roślina potrzebuje żyznego podłoża zawierającego dużo próchnicy i substancji pokarmowych. Podlewamy roślinę wtedy, gdy powierzchnia ziemi lekko przeschnie. Powietrze powinno być wilgotne i nie za zimne, inaczej opadną mu listki.  Lubi być zraszany. Stanowisko powinno być ze światłem rozproszonym. Unikamy przestawiania i przekręcania, ponieważ zrzuca liście. 

fot. unsplash.com

Literatura:

“Cudowna moc roślin” Fran Bailey

“Roślinny Patrol” Ewa Wojtowicz